Onderhoud Kapitaalgoederen

Het beleidskader
In 2020 zijn de beheerplannen Openbare Ruimte vastgesteld door de Raad. Dit betreft alle wegen, fietspaden, voetpaden, straatmeubilair, belijning, bermen en VRI's (verkeersregelinstallaties). Het Gemeentelijk Verkeer en Vervoersplan (GVVP) is in 2022 herijkt.
De ambitie is dat begin 2025 een Mobiliteitsplan en een Integraal beheerplan Buitenruimte worden voorgelegd en vastgesteld door de Raad. Als deze plannen zijn vastgesteld zijn er nieuwe kaders om onderhoud, vernieuwing en renovatie te realiseren.

Consequenties van het beleidskader
In de beheerplannen Openbare Ruimte is gekeken hoe de gemeente zo efficiënt mogelijk de wegen met beperkte middelen in een veranderende samenleving kan beheren en onderhouden op het soberste niveau. Participatie van de inwoners, integraal werken en kijken naar innovatieve en duurzame mogelijkheden staan daarbij centraal.

Omdat de meeste wegen in de jaren zeventig en tachtig zijn aangelegd en in de begroting in vijftig jaar worden afgeschreven, staat de gemeente op korte termijn voor een grote vervangingsopgave. Door inspecties wordt de conditie van het wegdek in de gaten gehouden en kan het optimale moment voor vervanging worden bepaald. Bij de voorbereiding aan werk aan de wegen wordt gekeken hoe opvangen van regenwater, vergroening en verkeerskundige herinrichtingen kunnen worden meegenomen in de vervanging van een wegdek.

Realisatie
De laatste jaren is een dorpsgerichte aanpak gehanteerd en afgerond. Alleen de werkzaamheden in Maarn starten in 2025. De voorbereiding -voor vervangen van het asfalt van de Dorpstraat in de kern van Doorn is gestart. Er is ook gestart met de voorbereiding van het werk aan de Lekdijk, dit betreft het werk van de HDSR voor het versterken van de dijk en het vervangen van het asfalt. Daarnaast lopen nog een aantal rioolvervangingsprojecten, bijvoorbeeld de Akkerweg (Driebergen) en diverse kleinere projecten.

Wat betreft het GVVP wordt verder gewerkt aan de realisatie van verkeersveiligheid in het buitengebied. En er wordt verder gewerkt aan de uitvoering van de doorfietsroute Utrecht-Veenendaal.

In 2025 wordt de verkeersregelinstallatie (VRI) bij de kruising Buzziburglaan-Hoofdstraat vervangen. De gemeente is in gesprek met de provincie over overname van de VRI Lomboklaan te Leersum.

Financiën
De geraamde lasten voor wegen zijn in 2025 afgerond € 6,5 miljoen, bestaand uit € 1,5 miljoen aan kapitaallasten en € 5 miljoen voor apparaatskosten, regulier onderhoud en overige lasten. In de begroting is € 2,6 miljoen opgenomen voor nieuwe investeringen aan wegen. Voor de vervanging van een VRI is € 249.000 opgenomen. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
Voor dit onderdeel is geen beleid opgesteld.  Om toch een beheerplanning te kunnen maken is afgelopen jaar het hele areaal geïnspecteerd en geïnventariseerd. Op basis van deze gegevens is een vervangingsplan opgesteld en wordt een duurzaam inkooptraject gemaakt.

Consequenties van het beleidskader
De civieltechnische kunstwerken in de gemeente dienen een tweetal doelen. Enkele voorzieningen, bijvoorbeeld vlonders en steigers, dienen vooral een recreatief doel. Andere voorzieningen dienen een technisch doel, zoals het overbruggen van een watergang. Als het inkooptraject is afgerond kan worden gestart met het planmatig vervangen van de civiele kunstwerken.

Realisatie
In 2025 worden diverse civiele kunstwerken vervangen, onder anderen een houten brug aan de Manger Catslaan in Driebergen. In park Wildbaan in Driebergen is enkele jaren geleden een brug verwijderd. Dit heeft consequenties voor het gebruik van het park. Daarom is het plan om deze brug weer terug te plaatsen. Dit wordt via participatie voorbereid.

Financiën
De lasten voor onderhoud aan civieltechnische kunstwerken zijn in 2025 afgerond € 85.000 voor regulier onderhoud. Het investeringsbedrag voor 2025 is € 117.000.  Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
Nota openbare verlichting beleid en uitvoering ‘Donker waar het kan en licht waar het moet’ voor het vervangen en onderhouden openbare verlichting.

Consequenties van het beleidskader
Wat betreft het realiseren van de nota wordt gewerkt aan vervangen van de openbare verlichting in de dorpen Driebergen, Amerongen en Doorn. De gemeente stelt veiligheid en effectiviteit als uitgangspunten. Binnen de bebouwde kom zijn hoofdwegen en hoofdfietspaden verlicht. In het buitengebied zijn zeer gevaarlijke gebieden verlicht en van oudsher een aantal buitenwegen.

Realisatie
De vervanging van de openbare verlichting in Driebergen en Amerongen wordt in 2025 afgerond. Er wordt doorgewerkt aan de vervanging in Doorn. In 2025 wordt gestart aan de vervanging in Leersum. Zolang lichtmasten nog niet zijn vervangen wordt op basis van meldingen en inspecties onderhoud uitgevoerd.

Financiën
De geraamde lasten voor openbare verlichting zijn in 2025 afgerond € 451.000, bestaand uit € 333.000 aan regulier onderhoud en € 118.000 aan kapitaallasten.
De beschikbaar gestelde middelen voor investeringen gelden alleen voor een deel van het areaal (40%) in de periode 2022-2026. Het resterende deel (60%) wordt vervangen in de 35 jaar daarna 2027-2061. Voor het areaal van 40% is in 2022 een investeringsbedrag van € 4,7 miljoen beschikbaar gesteld, € 2,5 miljoen voor vervanging van de lichtmasten en € 2,2 miljoen voor vervanging van de armaturen. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
Het Groenstructuurplan (in 2019 vastgesteld door de gemeenteraad) is voor het openbaar groen in de Gemeente Utrechtse Heuvelrug het uitgangspunt voor het groenbeheer. Dit plan beschrijft hoe het belangrijkste groen in de gemeente duurzaam in stand wordt gehouden en hoe de kwaliteit van de leefomgeving verder versterkt kan worden. Nieuw groenbeleid is in de maak. Hierin zal naast boombeleid, bomenverordening, biodiversiteit en dergelijke ook de groenstructuur in gemeente Utrechtse Heuvelrug  worden opgenomen en biedt daarmee meer houvast voor het groenbeheer. Ook worden in de Lokale Adaptatie Strategie (LAS), bestaande bomenverordening en de in 2023 vastgestelde Omgevingsvisie, uitgangspunten voor het openbaar groen beschreven. De gemeenteraad heeft daarnaast in het vigerende Uitvoeringsprogramma Groen en Duurzaam Doen!2023-2026 verschillende doelstellingen en budgetten opgenomen voor het groenbeheer.

De bovenstaande genoemde documenten dienen gezamenlijk als beleidskader voor het groenbeheer.

Consequenties van het beleidskader
Afgelopen decennia is in alle dorpen als gevolg van genomen bezuinigingsmaatregelen een versobering van het openbaar groen uitgevoerd. Dit zorgde vooral voor een sobere, functionele en doelmatige inrichting. In het vigerende uitvoeringsprogramma is een ander besluit genomen voor het openbaar groen.  Groen doet er toe en draagt op veel manieren bij aan diverse gemeentelijke doelstellingen en ambities. Dit betekent in algemene zin dat een hogere, biodiverse en duurzame kwaliteit wordt nagestreefd. Met het extra beschikbare geld zal een inhaalslag van zowel onderhoud als vervanging worden gemaakt. Dat doet de gemeente door:
- Een boomvervangingsplan (verbetering en verduurzaming van ons boombestand).
- Ander bermbeheer (zorgt voor een aangepast maairegime wat de biodiversiteit verder zal verhogen).
- Renovatie van veel oude plantvakken (zorgt voor een toekomst- en klimaatbestendige inrichting) en toevoeging van nieuwe door te ontstenen.
- Er wordt beleid opgesteld om openbaar groen dat illegaal in gebruik is genomen terug te vorderen of te legaliseren.
- We stimuleren bewoners de inrichting en het onderhoudsniveau te verhogen door samen te werken met de gemeente. Een nieuwe visie op participatie en zelfbeheer is ontwikkeld om bewoners nog meer te betrekken bij kwaliteit van de openbare ruimte. Binnen diverse renovatieprojecten zal de groene inrichting het middel zijn om klimaatdoelstellingen te borgen.

Realisatie
De doorgevoerde versobering van afgelopen decennium is aan het keren. Verbetering, renovatie en kwaliteitsverbetering is in volle gang. In 2025 zullen de volgende werkzaamheden en projecten worden uitgevoerd:

• Meer gazons worden omgevormd naar kruidenrijk grasland om een intensieve bijdrage te leveren aan het vergroten van de biodiversiteit.
• Oude functioneel ingerichte plantvakken worden gerenoveerd naar een biodiversere en aantrekkelijkere beplanting. Deze is toekomst- en klimaatbestendig.
• Bollen en stinse/kruidenbeplanting wordt aangebracht in doorgaande wegbermen. Flora en fauna wordt hierdoor sterk gestimuleerd.
• Vanuit het boomvervangingsplan zullen op diverse locaties bomen en boomplantplaatsen worden verduurzaamd.
• Het bemalingsgebied Engweg wordt integraal aangepakt. Grote riolerings- en waterbergings opgaven zorgen voor grootschalige herinrichting. Het openbaar groen zal in deze wijk meeliften en toekomst en klimaatbestendig worden ingericht.
• Als aanvulling op het herstelplan Valwind in Leersum zal ook in de Hoflaan en Bentincklaan, in samenwerking met andere vakdisciplines, gewerkt worden aan een duurzame boomstructuur
• In samenwerking met waterschappen zullen diverse oevers natuurvriendelijk worden ingericht.
• Verschillende stenige locaties zullen worden vergroend en daarmee klimaatbestendig worden ingericht. (o.a. Groenhoek Driebergen e.o., Traaij/ondernemersplein Driebergen, Prinsessenbuurt Amerongen, Doorn midden, Kinsbergenlaan, Piet Heinlaan)
• Nieuwe groenvisie met groenbeleid op gebied van bomen, boomverordening, structuren en biodiversiteit en klimaat wordt opgesteld
• Beheerplannen voor Groen worden integraal met alle andere te beheren assets geactualiseerd in een nieuw integraal beheerplan voor de komende 10 jaar op basis van de huidige gemeentelijke ambities.

Financiën
De geraamde lasten voor groen zijn in 2025 afgerond € 4,1 miljoen, bestaand uit, afgerond € 300.000 aan kapitaallasten en € 3,8 miljoen voor regulier onderhoud, apparaatskosten en overige lasten. In de begroting is € 558.000 opgenomen voor nieuwe investeringen aan groen. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
In 2020 is beleidsplan Natuurlijk! Buitenspelen 2020 – 2030 vastgesteld. Een aanvullend plan van aanpak is in 2023 naar aanleiding van het Uitvoeringsprogramma vastgesteld. Dit plan beschrijft de werkwijze en uitgangspunten rondom speelplekken en speelvoorzieningen voor de komende tien jaren.

Consequenties van het beleidskader
Belangrijk uitgangspunt uit het beleidskader is stimuleren en bevorderen van spelen in een natuurlijke omgeving. Hiermee bevordert de gemeente ook de gezondheid van de jeugd, binnen de beschikbare middelen. Het samenwerken met inwoners is hierbij van essentieel belang.  De gemeente kent 29 centrale speellocaties. De overige speelplekken met toestellen zijn op het moment dat vervanging aan de orde is beschikbaar voor initiatieven van inwoners.

Realisatie
Eén keer per jaar worden alle speeltoestellen technisch geïnspecteerd. Daarnaast vinden twee keer per jaar visuele controles plaats. Hiermee voldoen wij aan onze wettelijke zorgplicht conform het Warenwetbesluit Attractie en Speelvoorzieningen (WAS). Op basis van deze inspecties wordt onderhoud aan de speeltoestellen en ondergrond uitgevoerd en speeltoestellen vervangen.
In 2025 werkt de gemeente verder aan het behoud van centrale speellocaties. Centrale speelplekken zullen gerenoveerd en/of vervangen worden. Ook blijft gemeente faciliteren bij bewonersinitiatieven voor het overnemen van speelplekken in het beheer.

Financiën
De geraamde totale lasten voor speelvoorzieningen zijn in 2025 afgerond € 57.000, bestaand uit € 24.000 aan kapitaallasten en € 33.000 voor regulier onderhoud. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) is vastgesteld in mei 2017. In januari 2020 is Voorstel Riolering Uitvoeringsprogramma en kostendekkingsplan goedgekeurd door de Raad. Hierin is voor renovatie van de riolering over een periode van 4 jaar overgegaan naar dorpsgericht werken. Het vervangen van de riolering wordt integraal opgepakt met opgaven voor klimaat, riolering, groen, wegen en kabels & leidingen. Mocht het riool niet integraal vervangen kunnen worden dan wordt het riool gerenoveerd.

Vanuit de Lokale Adaptie Strategie (LAS, vastgesteld door de gemeenteraad 2022) en het regionale beleid van Waterschappen en de provincie Utrecht moet er klimaat adaptief en waterrobuust ingericht worden. Hiervoor zijn budgetten beschikbaar gesteld.

Consequenties van het beleidskader
Het in het GRP beschreven beleid heeft tot doel om huishoudelijk afvalwater en regenwater op veilige en efficiënte wijze af te voeren. De uitgangspunten zijn dat we regenwater - dat relatief schoon is - zoveel mogelijk buiten het riool houden en dat we riolen die niet meer goed functioneren planmatig vervangen of renoveren. De herinrichting van wegen en openbaar groen wordt zoveel mogelijk gelijktijdig met het riool ter hand genomen. Dit beperkt de kosten en vermindert overlast voor bewoners.

Realisatie
De volgende projecten zijn in de ontwerp en voorbereiding:

• Herinrichting wijk Rosarium
• Laatste fase regenwaterproof Leersum
• Rioolverbetering onderdoorgang Maarsbergen
• Functioneel verbeteren riolering & watersysteem Maarsbergen
• Herinrichting Wijk Prinsenheuvellaan Maarn
• Herinrichting wijk Prinsessenbuurt Amerongen
• Herinrichting wijk Gezichtslaan West - Oost Doorn

In Driebergen gaat de Akkerweg in uitvoering waar een gescheiden riolering wordt aangelegd en diverse maatregelen worden getroffen voor het afvoeren of juist opvangen en infiltreren van regenwater. Naast het aanleggen van een gescheiden rioolstelsel, worden ook diverse maatregelen genomen voor klimaatadaptatie. Verder kunnen inwoners zich opgeven voor het afkoppelen van het regenwater van de daken.

In de gemeente wordt een aantal pompen en gemalen vervangen en wordt de persleiding in de Lekdijk in Amerongen vervangen.

Diverse klimaatprojecten worden in diverse dorpen geïnitieerd, voorbereid en uitgevoerd. Op het gebied van water en riool heeft dit voornamelijk te maken met apart afvoeren maar zeker ook opvangen van regenwater. Hier voor zijn allerlei technische voorzieningen of natuurlijke mogelijkheden beschikbaar.

Financiën
De geraamde lasten voor riolering zijn in 2025 afgerond € 5,8 miljoen, bestaand uit € 2,7 miljoen aan kapitaallasten en € 3,1 miljoen aan apparaatskosten, onderhoud en overige lasten. Verder is er een bedrag van € 7,7 miljoen opgenomen aan inkomsten uit rioolheffing. In de begroting is € 1,9 miljoen opgenomen voor nieuwe investeringen aan riolering. Daarnaast is voor het vervangen van pompen en gemalen structureel € 191.000 beschikbaar. De totale lasten voor het water bestaat uit afgerond € 160.000. Verder is in het belang van duurzaamheid een structureel bedrag opgenomen van € 198.000 voor de afvoer van hemelwater. Er is een bedrag van € 2,8 miljoen in de voorziening onderhoud riolering, er is geen bedrag beschikbaar in de spaarvoorziening riolering. Er zijn geen reserves.

Het beleidskader
Het onderhoud van de gemeentelijke gebouwen gebeurt op grond van de Duurzame Meerjaren Onderhoudsplannen (DMJOP) die hiervoor zijn gemaakt. Op basis hiervan wordt er onderhoud gepleegd aan het gemeentelijk vastgoed en gewerkt aan het verder verduurzamen ervan. Het gemeentelijk vastgoed moet wettelijk in 2050 energieneutraal en aardgasvrij zijn.
Realisatie
Het cultuurhuis Pléiade, sporthal De Twee Marken en gymzaal Weidestraat worden verduurzaamd. Voorbereidingen worden getroffen voor (ver)nieuwbouw van het dorpshuis De Twee Marken en de brandweerkazerne Leersum.

Financiën
Met de beschikbare budgetten wordt het meerjarig onderhoud van de vastgoedportefeuille uitgevoerd op kwaliteitsniveau 3 van de NEN-norm 2767 en de eisen op grond van wet- en regelgeving. De geschatte vervangingswaarde is ongeveer € 235 miljoen.

Het beleidskader
In maart 2018 heeft de raad de nota sportaccommodaties 2018-2022 ‘Sport en Ruimte’ vastgesteld. Daarnaast is het meerjareninvesteringsplan (MIP 2020-2029) voor de buitensportaccommodaties geactualiseerd.

Consequenties van het beleidskader
In het kader van verduurzaming wordt traditionele veldverlichting vervangen door ledverlichting. De gemeente heeft als beheerder van kunstgrasvelden een zorgplicht, als het gaat om de milieurisico’s die de kunstgrasvelden met zich meebrengen. In de aankomende vervangingsronde van de kunstgras toplagen zal er in de keuze van de materialen gekozen worden voor milieutechnisch verantwoorde en duurzame materialen die voldoen aan de sporttechnische eigenschappen.

Realisatie
De benodigde capaciteit en de investeringen voor de komende jaren zijn inzichtelijk en aan de hand hiervan wordt uitvoering gegeven aan het beheer en onderhoud.

Financiën
De geraamde lasten voor buitensportaccommodaties zijn in 2025 begroot op afgerond € 1.9 miljoen, bestaande uit  € 750.000 aan kapitaallasten, € 250.000 voor regulier onderhoud en € 800.000 aan bijdragen sportaccommodaties aan beheerstichtingen. In de begroting is € 589.000 opgenomen voor nieuwe investeringen aan buitensportaccommodaties. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
De gemeente heeft het eigendom en beheer van negen begraafplaatsen, bestaande uit vijf algemene en vier historische begraafplaatsen. Op de vier historische begraafplaatsen worden geen nieuwe graven meer uitgegeven en voeren vrijwilligers het onderhoud uit. In 2023 is de verordening op de heffing en invordering van lijkbezorgingsrechten vastgesteld. Deze vormt het kader waarbinnen de gemeente de werkzaamheden op het gebied van de wet lijkbezorging uitvoert.

Consequenties van het beleidskader
Over het algemeen heeft de gemeente voldoende begraafcapaciteit. Wel is er al geruime tijd een grote vraag naar natuurgraven. Eerder onderzoek naar het vergroten van de begraafplaats in Doorn naar het achterliggende bosperceel strandde als gevolg van beperkende wet- en regelgeving op gebied van natuurbescherming. De mogelijkheden voor het vergroten van de begraafcapaciteit binnen de huidige begraafplaats zijn uitgewerkt.

Realisatie
In 2024 is op de algemene begraafplaats in Doorn ruimte gecreëerd voor extra capaciteit natuurgraven. Deze kunnen in 2025 worden uitgegeven waarmee naar verwachting voor enkele jaren ruimte is ontstaan.  De efficiëntere uitvoering van de begraafzaak administratie draagt in 2025 bij aan het verhogen of in ieder geval op hetzelfde niveau  houden van de exploitatie.  

Financiën
De geraamde lasten voor begraafplaatsen zijn in 2025 afgerond € 994.000, bestaand uit € 460.000 aan apparaatskosten, € 77.000 aan kapitaallasten en € 457.000 voor regulier onderhoud. Verder is er een bedrag van € 1,3 miljoen opgenomen aan inkomsten uit begrafenisrechten. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
De gemeente heeft hiervoor geen specifiek beleidskader. In 2024 zijn deze kunstwerken geïnventariseerd en geïnspecteerd. Er wordt in 2025 een beheerplan opgesteld waaruit blijkt wat welke kaders nodig zijn om deze kunstwerken in stand te houden en eventueel (zo mogelijk en wenselijk) te vervangen.

Consequenties van het beleidskader
Op dit moment is er geen vastgesteld beleid. Er zijn dan ook geen plannen voor de kunstwerken in onze gemeente op ons eigen grondgebied en in eigen beheer.

Realisatie
Er zijn geen activiteiten, omdat er geen middelen beschikbaar zijn. Alleen bij gevaar of na meldingen van vernieling wordt beperkt onderhoud uitgevoerd.

Financiën
Voor dit product is geen exploitatiebudget begroot. Er zijn in 2025 ook geen investeringen opgenomen voor kunstwerken. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.

Het beleidskader
Er is uitvoering gegeven aan het Raadsbesluit “Prijsprikkel op restafval”, waarmee we beogen de hoeveelheid ongescheiden restafval te reduceren en de hoeveelheid grondstoffen ten bate van de circulaire economie te vergroten. 
Daarnaast bepaalt de Europese Kaderrichtlijn Afvalstoffen dat vanaf 2024 bij alle huishoudens biologisch afval, in Nederland aangeduid als GFT+e (groente-, fruit- , tuinafval + etensresten), apart ingezameld moet worden.

Consequenties van het beleidskader
Hoogbouwbewoners maken gebruik van verzamelcontainers voor restafval. Deze containers worden vanaf 2025 aangevuld met een voorziening voor PMD (verpakkingen van plastic, metaal en drinkpakken) en voor GFT+e. Een en ander betekent een aanzienlijke toename van het aantal ondergrondse containers in de gemeente.

Realisatie
De uitvoering van het project Afvalscheiden in de hoogbouw is in 2024 afgerond. Daar waar nu nog gebruik gemaakt wordt van bovengrondse restafvalcontainers worden deze ondergronds geplaatst en voorzien van een toegangscontrolesysteem met pasjes. Voor de GFT+e inzameling bij de hoogbouw zijn verzamelcontainers geplaatst.

Financiën
Voor het onderhoud aan ondergrondse containers wordt vanaf 2025 structureel een bedrag van afgerond € 331.000 opgenomen in de begroting. In 2025 zijn geen nieuwe investeringen opgenomen voor het vervangen van ondergrondse containers. Op basis van beleid wordt er geen onderhoudsvoorziening of reserve aangehouden voor deze uitgaven.