Om vast te kunnen stellen of sprake is van structureel en reëel evenwicht is het belangrijk inzicht te hebben in welke baten en lasten incidenteel zijn en welke structureel. De algemene richtlijn bij het onderscheid tussen incidenteel en structureel is dat er sprake is van een incidenteel budget wanneer dit gedurende maximaal drie jaar beschikbaar wordt gesteld. In het hiervoor gepresenteerde totaaloverzicht van baten en lasten zijn zowel de structurele als de incidentele posten opgenomen. Onderstaand overzicht geeft alleen de incidentele baten en lasten weer die in de begroting 2025 en de meerjarenraming 2026-2028 zijn opgenomen.
(Bedragen x € 1.000) | ||||||
Progr | Omschrijving | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
Lasten | ||||||
1 | Bestuurlijke zaken | Overige posten | 13 | 13 | 0 | 0 |
2 | Veiligheid en handhaving | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
3 | Dienstverlening | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Versnellen woningbouw | 45 | 0 | 0 | 0 | ||
Versterking organisatie | 30 | 0 | 0 | 0 | ||
4 | Omgevingskwaliteit | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
5 | Zorg en ondersteuning | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bijstelling budgetten Stichting Sociale Dorpsteams | 249 | 0 | 0 | 0 | ||
6 | Sociale basis | Overige posten | 14 | 14 | 14 | -173 |
IHP begroting 2025 | 1.009 | 1.640 | 1.414 | 1.209 | ||
7 | Duurzaamheid | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Spuk Klimaat- en Energiebeleid | 919 | 0 | 0 | 0 | ||
8 | Lokaal ondernemerschap | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Versterken centrumfunctie(s) met centrummanager (AM) | 50 | 0 | 0 | 0 | ||
9 | Openbaar groen, water en infra | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Fin markt naar eigen dienst | 270 | 0 | 0 | 0 | ||
10 | Grondzaken en vastgoed | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Verduurzaming vastgoed (kapitaallasten) | 66 | 66 | 66 | 66 | ||
Grondexploitatie | 2.191 | 87 | 89 | 177 | ||
Uitvoeringsprogramma | 772 | 737 | 737 | 737 | ||
IV-schap | 25 | 0 | 0 | 0 | ||
Realiseren van marktconformiteit binnen HR21 | 150 | 150 | 0 | 0 | ||
11 | Alg Dekkingsmiddelen | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
12 | Overhead | Overige posten | 5 | 5 | 5 | 5 |
13 | VPB | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
14 | Onvoorzien | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal incidentele lasten | 5.808 | 2.711 | 2.325 | 2.020 | ||
Baten | ||||||
Incidentele baten | ||||||
1 | Bestuurlijke zaken | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
2 | Veiligheid en handhaving | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
3 | Dienstverlening | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
4 | Omgevingskwaliteit | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
5 | Zorg en ondersteuning | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
6 | Sociale basis | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
7 | Duurzaamheid | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Spuk Klimaat- en Energiebeleid | 919 | 0 | 0 | 0 | ||
8 | Lokaal ondernemerschap | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
9 | Openbaar groen, water en infra | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
10 | Grondzaken en vastgoed | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Grondexploitatie | 4.850 | 87 | 89 | 177 | ||
11 | Alg Dekkingsmiddelen | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Verlaging OZB | -400 | 0 | 0 | 0 | ||
rentebaten schatkistbankieren | 100 | 0 | 0 | 0 | ||
12 | Overhead | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
13 | VPB | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
14 | Onvoorzien | Overige posten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal incidentele baten | 5.469 | 87 | 89 | 177 | ||
Saldo incidentele lasten en baten | -339 | -2.625 | -2.236 | -1.844 | ||
Progr | Omschrijving | 2025 | 2026 | 2026 | 2026 | |
Waarvan verrekend met reserves | ||||||
Onttrekkingen | ||||||
10 | Reserve ‘Revolving fund Energieneutraal’ | 20 | 66 | 66 | 66 | |
10 | Algemene reserve | 661 | 19 | 19 | 19 | |
Totaal onttrekkingen | 681 | 85 | 85 | 85 | ||
Toevoegingen | ||||||
10 | Algemene reserve | 4.413 | 0 | 0 | 0 | |
Totaal toevoegingen | 4.413 | 0 | 0 | 0 | ||
Saldo verrekening met reserves | 3.732 | -85 | -85 | -85 | ||
Netto incidentele lasten en baten | 4.071 | 2.540 | 2.151 | 1.759 | ||
Onderstaand volgt een toelichting op de belangrijkste incidentele posten per programma als de waarde daarvan groter is dan € 100.000.
Lasten
Programma 5 Zorg en Ondersteuning
- De stichting Sociale Dorpsteams heeft voor de jaren 2024 en 2025 tijdelijk meer formatie nodig onder andere vanwege meer Veilig Thuismeldingen en complexiteit van casuïstiek, arbeidsmarktkrapte en ziekteverzuim.
Daarnaast vragen de nieuwe ontwikkelingen, zoals Veiligheid naar lokaal, de hervormingsagenda jeugd en de nieuwe inkoop voorbereidingstijd. Deze ruimte is er nu, als gevolg van een toenemende vraag, niet. De dienstverlening aan onze inwoners staat onder druk, wachtlijsten ontstaan en er komen meer klachten en ingebrekestellingen. Daarom is bij de 1e bestuursrapportage 2024 voor 2 jaar tijdelijk meer formatie gevraagd, om deze ruimte te creëren.
Programma 6 Sociale Basis
- Er is vanaf 2025 een stelpost voor incidentele lasten opgenomen als voorloper voor de te vormen voorziening incidentele lasten die voortkomen uit het Integraal Huisvestingsplan (IHP).
Programma 7 Duurzaamheid
- Een toegekende specifieke uitkering Klimaat en Energiebeleid voor € 919.000. Zie toelichting bij lasten onder programma 7.
Programma 9 Openbaar groen, water en infra
- Om tijdig voorbereid te zijn op de uitvoering van de in te besteden werkzaamheden en om een goede transitie te bewerkstelligen is voor de ontwikkeling van het buitenteam een incidenteel transitiebudget beschikbaar gesteld.
Programma 10 Grondzaken en vastgoed
- De actualisatie van de grondexploitaties zoals deze is vastgesteld bij de jaarrekening 2023 is verwerkt in de begroting 2025.
- Bij het uitvoeringsprogramma 2023-2026 zijn een aantal budgetten zoals voor wonen, groen, verduurzaming en organisatie incidenteel toegekend.
- Voor HR21 is er voor het realiseren van marktconformiteit incidenteel € 150.000 verwerkt in de begroting 2025 en 2026.
Reserve:
Er worden diverse bedragen aan de algemene reserve toegevoegd in 2025
- De actualisatie van de grondexploitaties zoals deze is vastgesteld bij de jaarrekening 2023 is verwerkt in de begroting 2025 € 2.653.000
- Uitvoeringsprogramma, verbetering financiële positie € 1.500.000
- Amendement Inzet extra inkomsten uit belastingverhogingen € 253.000
Baten
Programma 3 Dienstverlening
- De aanvraag voor de bouwvergunning ondertunneling Maarsbergen heeft in 2024 plaatsgevonden in plaats van 2025. De inkomsten zijn incidenteel in 2025 gecorrigeerd en in de 1e bestuursrapportage 2024 opgenomen in het boekjaar 2024.
Programma 7 Duurzaamheid
- Een toegekende specifieke uitkering Klimaat en Energiebeleid voor € 919.000. Zie toelichting bij baten onder programma 7.
Programma 10 Grondzaken en vastgoed
- De actualisatie van de grondexploitaties zoals deze is vastgesteld bij de jaarrekening 2023 is verwerkt in de begroting 2025.
Algemene Dekkingsmiddelen
- Bij de behandeling van de kadernota 2025 - 2028 is een amendement aangenomen om de onroerendezaakbelasting (OZB) voor eigenaren van woningen gedurende 1 jaar met € 400.000 te verlagen ten laste van de algemene reserve.
Reserve:
Algemene reserve:
Er worden diverse bedragen aan de algemene reserve onttrokken in 2025:
- Doorontwikkeling Buitenruimte € 243.000
- Amendement verlaging OZB € 400.000
Voor het bepalen van het structurele begrotingssaldo is het ook van belang om aan te geven welke mutaties in de reserves structureel van aard zijn. In onderstaand overzicht zijn de structurele reservemutaties geduid.
(Bedragen x € 1.000) | ||||||
Progr | Omschrijving | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
Onttrekkingen | ||||||
Totaal onttrekkingen | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Toevoegingen | ||||||
10 | Reserve ‘Revolving fund Energieneutraal’ | 107 | 107 | 107 | 107 | |
Totaal toevoegingen | 107 | 107 | 107 | 107 | ||
Saldo structurele reservemutaties | 107 | 107 | 107 | 107 | ||
Bedragen > € 50.000 worden hierna toegelicht:
Toevoegingen
Reserve revolverend fonds Energieneutraal
De reserve revolverend fonds Energieneutraal heeft als doel om de realisatie van toekomstige duurzaamheidsinvesteringen financieel te kunnen dekken. De ambities om in 2035 klimaatneutraal te zijn vormen hiervoor de basis. De opbouw van de reserve is gevoed uit de eenmalige besparingen op eenmalige (exploitatie-)lasten en kapitaallasten.