Inleiding
De digitale ontwikkelingen gaan razend snel en geven veel mogelijkheden om de dienstverlening te blijven verbeteren. De voortgaande digitalisering vereist van de gemeente tegelijkertijd steeds meer inzet op het gebied van gegevenskwaliteit, bescherming van privacygevoelige gegevens en beveiliging van de beschikbare informatie. Denk hierbij aan het koppelen van de juiste gegevens voor beleidsanalyses en het beschermen van de digitale identiteit van inwoners.
De gemeente volgt het Rijks- en VNG-beleid op het gebied van informatievoorziening en informatiebeveiliging. Zie ook de § Landelijke ontwikkelingen.
Bij de transformatie naar een digitale gemeente maakt de gemeente gebruik van VNG-oplossingen zoals de Gemeentelijke Gemeenschappelijke Infrastructuur (GGI) en Common Ground.
Landelijke ontwikkelingen
De volgende ontwikkelingen zijn de komende periode belangrijk:
Wetgeving
De implementatie van nieuwe wetten zoals de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer, de nieuwe Archiefwet en verbeteringen van privacy- en gegevensrichtlijnen zoals NIS2.
Voor wat betreft de Wet open overheid (Woo) wordt verwezen naar de paragraaf Wet open overheid.
Digitale Agenda 2028
De Digitale Agenda 2024 wordt in VNG verband opgevolgd door de Digitale Agenda 2028 en blijft basis voor onze informatiestrategie. De informatiekundige visie Common Ground staat daarin centraal.
NL DIGIbeter: Agenda Digitale Overheid
NL DIGIbeter is een agenda van alle bestuurslagen.Het doel is de kansen van digitalisering te benutten en de regie van burgers en ondernemers te versterken. Samen willen rijk-, provincie, gemeente en medeoverheden de informatie en dienstverlening het komende jaar verder verbeteren. Voor meer informatie: NL DIGIbeter
I-strategie Rijk 2021 - 2025
Het tempo van de digitale transformatie is ook bij het rijk sinds de coronacrisis enorm versneld. In een aantal thema’s worden de prioriteiten van het rijk beschreven. Een deel zal ook voor de gemeente gelden zoals bijvoorbeeld het thema ‘I in het hart’. Voor meer informatie: I-strategie rijk .
Programmaplan Agenda Digitale Veiligheid 2022-2026
Het VNG programmaplan Digitale Veiligheid 2022-2026 biedt via 5 actielijnen handelingsperspectief voor de bestuurlijke praktijk. De VNG ondersteunt hiermee gemeenten bij de beveiliging van hun informatiesystemen en de gegevens over inwoners en ondernemers. Voor meer informatie: Programmaplan Agenda Digitale Veiligheid 2022-2026.
Regionale ontwikkelingen
Informatievoorziening (IV) -samenwerking
De ontwikkelingen met betrekking tot de informatievoorziening doet de gemeente, waar mogelijk regionaal samen met de deelnemers waar we ook mee verbonden zijn in de GR RID. De gemeente werkt samen met de deelnemers aan een regionaal programma informatievoorziening (IV) én de uitvoering ervan. Voor deze regionale IV-samenwerking worden de gemeente ondersteund door een programmamanager en een i-secretaris. Gezamenlijk is een regionale visie op de toekomst geformuleerd met concrete kansen voor regionale samenwerking. Op basis van deze i-visie realiseert de gemeente met het programma:
- maximaal rendement uit de gezamenlijke ICT-voorzieningen;
- een veilige omgeving die is ingericht volgens de baseline informatiebeveiliging overheid;
- een werkplek voor medewerkers die daarmee overal op elk moment en op elk geschikt apparaat gebruik kunnen maken van de aangeboden diensten. Hierbij volgt de gemeente het in gezamenlijkheid ontwikkelde werkplekconcept;
- continuïteit met een zo groot mogelijke flexibiliteit en schaalbaarheid. Hiervoor werken wij samen onder architectuur en harmoniseren we het applicatielandschap.
Gemeentelijke ontwikkelingen
In de afgelopen jaren heeft een stille transformatie plaatsgevonden op het gebied van documentopslag, digitaal samenwerken en het toegankelijk maken van gegevens. Sinds 2022 werkt de gemeente Utrechtse Heuvelrug zaakgericht. De gemeente baseert zich hierbij op de informatiekundige visie Common Ground, zoals die wordt uitgedragen door de VNG. Vanuit deze visie gaat de gemeente stapsgewijs de komende jaren de informatievoorziening eenvoudiger, flexibeler en slimmer inrichten.
Om deze veranderingen te kunnen versnellen en de dienstverlening aan inwoners verder te kunnen verbeteren is de gemeente in 2024 aangesloten bij de vereniging Dimpact. Aan Dimpact zijn meer dan 40 gemeenten verbonden, die in gezamenlijkheid succesvolle aanbestedingen hebben gedaan. De informatiekundige visie Common Ground is steeds het uitgangspunt, evenals het toepassen van open source. Bij lidmaatschap is het mogelijk deze aanbestedingen ook lokaal te implementeren. De gemeente doet dit in 2025 voor de pakketten die in het dienstverleningsdomein vallen zoals Burgerzaken. We verlagen hiermee risico’s op rechtmatigheid als gevolg van niet tijdig (kunnen) aanbesteden en vergroten de kennisuitwisseling op het gebied van informatievoorziening.
Standaardisatie
In de komende jaren groeit de gemeente naar een verregaand gestandaardiseerd gegevenslandschap, gebaseerd op VNG-standaarden. Standaardisatie maakt de informatievoorziening wendbaarder en geeft de gemeente de mogelijkheid om de Wet open overheid (Woo) efficiënt uit te voeren.
Digitale duurzaamheid
Het duurzaam toegankelijk maken en houden van de gemeentelijke informatiehuishouding is van belang voor de bedrijfsvoering, de verantwoording aan de raad en de inwoner en voor het vastleggen van de geschiedenis van de gemeente. Richtinggevend hierbij zijn de afspraken die hierover in regionaal verband worden gemaakt met archiefdienst het Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU) samen met de eisen vanuit het interbestuurlijke toezicht op de informatievoorziening en de archivering.
Informatiebeveiliging
De gemeente bouwt haar digitale dienstverlening (o.a. als gevolg van de Digitale Agenda 2028) steeds verder uit. Daarmee worden steeds hogere eisen gesteld aan informatieveiligheid en privacy (zie ook programma 2). Het informatiebeveiligingsbeleid. Het beleid wordt regionaal uitgevoerd en verder verbeterd.
De mens is de zwakste schakel bij informatieveiligheid en privacy. Daarom werkt de gemeente toe naar een actieve betrokkenheid van de hele organisatie bij het uitvoering van aanbevelingen die naar voren komen uit metingen en testen. Door privacy onderdeel te maken van ieders reguliere werk en in te zetten op bewustwording, verwachten we een hoger ambitieniveau te bereiken. Het vergroten van het i-bewustzijn gebeurt door het inzetten van elearning en certificering iBewustzijn. .
Financiële gevolgen
Veilige en betrouwbare digitale informatie voor de dienstverlening is een belangrijke kritische succes- en faalfactor. De eisen om hieraan blijvend te voldoen worden steeds aangescherpt. Dit heeft tot gevolg dat de benodigde middelen hiervoor zullen blijven stijgen. Informatieveiligheid, privacy, zaakgericht werken en duurzame toegankelijkheid vragen om meer personele inzet en werkbudget.