Geachte leden van de gemeenteraad,
Inleiding
Met een positief gevoel voor het komende jaar bieden we de Programmabegroting 2025-2028 aan. Positief omdat deze begroting het mogelijk maakt verder te gaan met de ambities uit het uitvoeringsprogramma ‘Groen en Duurzaam Doen'. Dit positieve gevoel geldt niet voor het meerjarig perspectief dat geeft zorgen omdat de rijksbijdragen die gemeenten van het Rijk ontvangen vanaf 2026 fors dalen. De VNG adviseert gemeenten daarom om alleen voor het jaar 2025 een sluitende begroting aan te bieden en vanaf 2026 de tekorten zichtbaar te maken en vooral ook zichtbaar te houden. Deze lijn volgen wij met deze begroting, zodat de VNG de onderhandelingen die zij momenteel voert met het Rijk kracht bij kan zetten. We blijven hopen op een goede afloop en kijken met belangstelling uit naar de verdere uitwerking van het hoofdlijnenakkoord door het nieuwe kabinet.
Ambities 2025
Voor het komende jaar zetten we weer vol in op het uitvoeren van de ambities uit het uitvoeringsprogramma. Dit met het oog op behoud en verdere verbetering van voorzieningen in de gemeente. Zo bouwen we nieuwe scholen en woningen voor woningzoekenden gericht op lange termijn vitaliteit, werken we verder aan de ontwikkeling van de Dorpsvoorziening Maarn, investeren we fors in mobiliteit en werken we aan een nieuw water- en klimaatplan. De Uitvoeringsagenda Dierwelzijn komt naar uw raad en we houden aandacht voor groen en biodiversiteit. We hebben daarbij oog voor kwetsbare inwoners en richten ons bij inkomensvoorzieningen op maatwerk met een goede ondersteuning aan inwoners die dat nodig hebben. We blijven aan de weg timmeren voor een veilige leefomgeving. Bij dit alles verliezen we het perspectief van een financieel gezond "huishoudboekje" niet uit het oog.
Financieel
De begroting heeft in 2025 een klein positief saldo van € 105.000. In latere jaren ontstaan tekorten, die oplopen naar bijna 3 miljoen in 2028. Deze tekorten leiden er -naast de omvang van het toekomstige investeringsvolume ook toe dat de netto schuldquote van de gemeente in 2028 weer oploopt tot 95% en dit betekent dat de in het uitvoeringsprogramma afgesproken limiet van 90% daarmee wordt overschreden. We blijven hopen op een oplossing door het Rijk, maar brengen de komende maanden al wel oplossingsrichtingen in beeld voor het geval het Rijk niet met extra financiële middelen over de brug komt. Zo hebben we de gemeenschappelijke regelingen gevraagd om te onderzoeken of zij mogelijkheden zien vanaf 2026 besparingen te realiseren op de uitgaven. Voor de taken die we als gemeente zelf uitvoeren onderzoeken we hoe de gemeente haar taken uitvoert en of daarvoor, ook in vergelijking met andere gemeenten, (goedkopere) alternatieven zijn. De uitkomsten hiervan moeten voor een nieuwe raad ook ruimte opleveren om nieuwe ambities te kunnen realiseren. De (financiële) effecten van de kaderbrief 2025 - 2028 hebben we -als deze voldoen aan de criteria van onvermijdelijk en onuitstelbaar-, in de begroting verwerkt. Dit geldt ook voor de effecten van de meicirculaire 2024.
Keuze
De huidige tijd kent nog altijd veel maatschappelijke en financiële onzekerheden. 2025 is daarmee opnieuw een jaar waarin keuzes gemaakt moeten worden. Keuzes die zeker niet altijd makkelijk zijn, maar die met de veerkracht van onze inwoners, maatschappelijke partners en de gemeentelijke organisatie tot mooie nieuwe oplossingsrichtingen moeten leiden. Op die manier kunnen wij gezamenlijk met u de geformuleerde doelstellingen halen. Zo blijven we ons als samenleving in de gemeente Utrechtse Heuvelrug ontwikkelen.
Met hartelijke groet,
College van Burgemeester en Wethouders
Gemeente Utrechtse Heuvelrug